Je bent niet rationeel. Ik ben niet rationeel.
We zijn emotioneel. Soms ergeren we ons. Soms zijn we boos. Soms zijn we gewoon hangry.
We zijn echt niet anders dan andere dieren, behalve dat we verhalen kunnen vertellenen onze beslissingen worden beïnvloed door onze emoties en een deel daarvan omvat onze vooroordelen.
Het begrijpen van deze vooroordelen en hoe ze ons leven beïnvloeden, kan een game changer zijn.
Beschikbaarheidsheuristiek
Wat we weten krijgt meer gewicht dan wat we niet weten.
Het beste voorbeeld hiervan is het idee dat iets dat over het algemeen als slecht voor je wordt beschouwd (drinken, roken, zwaarlijvigheid, enz.) is niet zo erg, want je kent mensen die een lang leven leiden ondanks de voorwaarde. U kent een persoon die routinematig nooit een veiligheidsgordel draagt en nooit gewond is geraakt (yo, veiligheidsgordels redden levens).
Wat kost dit u? 1. Draag een verdomde veiligheidsgordel. 2. Doe je huiswerk, vooral als alle informatie die je op dit moment hebt, door iemand anders is verstrekt.
Je kunt op een dwaalspoor worden gebracht en slechte financiële keuzes maken omdat je niet genoeg informatie hebt en hebt overgewaardeerd wat je wel hebt.
Ankeren
Verankering is onze neiging om het eerste stukje informatie dat we krijgen te overwaarderen bij het nemen van een beslissing. Als dat anker eenmaal is gevestigd, worden alle toekomstige beslissingen genomen met een voorkeur voor dat eerste anker ongeacht de nauwkeurigheid.
Wat kost dit u? Heeft u ooit iemand ontmoet die heeft geïnvesteerd in actief beheerde beleggingsfondsen? De gemiddelde kostenratio voor een actief beheerd beleggingsfonds is ongeveer 1,5%. Of dat hoog voor je klinkt, hangt af van hoeveel je weet en de eerste ervaring van veel mensen met beleggingsfondsen was in een 401 (k) - waar 1,5% niet duur is. Het is niet goedkoop, maar het is niet belachelijk.
Acteur Observer Bias
De actor-observator-bias is wanneer je naar je acties kijkt en ze toeschrijft aan externe oorzaken, maar kijkt naar de acties van iemand anders en ze toeschrijft aan interne oorzaken. Het wordt de fundamentele attributiefout genoemd en het heeft een sterke invloed op hoe u met andere mensen omgaat.
Wat kost dit u? Dit doet je het meest pijn als je je eigen slechte keuzes toeschrijft aan omgevingsfactoren of andere factoren waar je geen controle over hebt. Soms zijn er externe krachten aan het werk die je niet kunt beheersen, maar vaak zijn je keuzes die van jezelf.
Bandwagon-effect
Een nauwe neef van valse consensus is de bandwagon-effect. Het is wanneer een persoon ergens mee instemt, de kans vergroot dat anderen in de groep meegaan. Het is een vorm van groepsdenken die erg gevaarlijk kan zijn.
Wat kost dit u? De kuddementaliteit is altijd gevaarlijk omdat mensen stoppen met het nemen van onafhankelijke beslissingen en naar anderen gaan kijken, die misschien niet meer kennis of expertise hebben, voor begeleiding. Dit kan leiden tot situaties waarin u ervoor kiest iets te doen wat u anders niet zou hebben gedaan.
Voorkeur voor bevestiging
Confirmation bias is de beste bias omdat je er altijd een goed gevoel bij hebt. Het is wanneer je een overtuiging hebt en vervolgens de neiging hebt om alle dingen te onthouden die die overtuiging ondersteunen, terwijl je gemakkelijk alle dingen vergeet die in strijd zijn met die overtuiging.
Dit komt het duidelijkst naar voren wanneer je praat over ras en stereotypen. We hebben de neiging om alle keren te onthouden dat een persoon met een bepaalde achtergrond zich gedraagt op een manier die het stereotype bevestigt, zonder hetzelfde te doen voor tegenvoorbeelden, omdat ze zich niet eens registreren. We vermijden die informatie niet actief, we bewaren ze niet.
Het is een veelvoorkomend stereotype dat Aziaten goed zijn in wiskunde. Telkens wanneer u een voorbeeld ziet van een Aziatische student die goed is in wiskunde, herinnert u het zich. Ik wed dat je je op dit moment een paar Aziatische mensen kunt voorstellen die goed zijn in wiskunde.
Maar als je een Aziatische student ziet die niet goed is in wiskunde, resoneert dat niet. Je denkt er niet eens over na, want niet iedereen is goed in wiskunde. Het feit negerend dat 'Aziatisch' duizenden etniciteiten omvat. Kijkend naar de Chinezen, de bevolking van China is bijna 1,4 miljard en ze kunnen niet allemaal goed zijn in wiskunde!
Wat kost dit u? U verliest objectiviteit in uw besluitvorming. U moet onthouden dat u objectief naar de gegevens moet kijken en niet op uw geheugen moet vertrouwen voor bewijs, omdat uw geheugen selectief en vreselijk is.
FWIW, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) publiceert periodiek wereldwijde ranglijsten op het gebied van wiskunde, lezen en wetenschap. Het is gebaseerd op het Program for International Student Assessment, of PISA, dat om de 3 jaar wordt gegeven aan 15-jarigen in 72 landen. De top zeven lijsten (China is opgedeeld in vier groepen) bevinden zich in Azië (Singapore, Hong Kong, Macao, Taiwan, Japan, China, Korea)... dus misschien zijn Aziaten beter? 🙂
schenkingseffect
Het schenkingseffect houdt in dat je iets dat je bezit meer waardeert dan wanneer je het niet zou hebben.
Wanneer bestudeerd, is dit vaak gekoppeld aan een gedragsmodel dat bekend staat als Willingness to Accept or Pay (WTAP). Mensen hebben vaak een hogere Willing to Accept (WTA)-prijs dan een Willing to Pay (WTP)-prijs, waarbij WTA de prijs is waartegen u een artikel zou verkopen versus wat u ervoor zou betalen.
Wat kost dit u? Het relatief recente United Airlines-fiasco is daar een goed voorbeeld van: United probeerde mensen te overtuigen een voucher te nemen terwijl ze al op hun stoel zaten. Tyler Cowen gaat door wat speltheorie over hoe ze het anders hadden kunnen spelen en noemt het schenkingseffect, het is echt moeilijk om mensen een voucher te laten nemen wanneer ze zitten al op hun verdomde stoel.
Extreem aversie
Mensen zijn graag veilig. Maar niet te veilig.
Extreme aversie is onze neiging om extremen te vermijden, ofwel te riskant of te veilig. Een te riskante investering en we kietelen onze vooringenomenheid van verliesaversie. Te veilig en we hebben een beetje FOMO. Hetzelfde geldt voor te duur en te goedkoop, daarom ontwerpen restaurants hun menukaarten op een bepaalde manier. 🙂
Wat kost dit u? In plaats van beslissingen te analyseren die onafhankelijk zijn van hun relatie met elkaar of in onze bredere plannen, nemen we de beschikbare informatie (beschikbaarheidsheuristiek) en gebruiken die om te kiezen wat geen extreem. Misdadige actoren aan de andere kant van uw beslissing kunnen profiteren van deze extreme aversie en suboptimale keuzes in het midden ontwerpen.
Vals consensuseffect
Valse consensus is wanneer we overschatten hoeveel anderen het met ons eens zijn. Je denkt dat er een consensus is terwijl die er echt niet is, vandaar "valse" consensus.
Er zijn twee theorieën over waarom dit gebeurt. De eerste is dat we door sociale vergelijking onszelf met anderen vergelijken en de overtuigingen van anderen bijna als een anker gebruiken. De tweede is van projectie, we projecteren onze overtuigingen en gevoelens op anderen.
Wat kost dit u? Dit kan leiden tot sociale faux pas, die ons financieel kan schaden als deze ook in zakelijke en werksituaties zijn. Een andere manier waarop dit ons kan beïnvloeden, is door te leunen op onze neiging tot conformiteit - wat genoeg kan zijn om ons ertoe aan te zetten beslissingen te nemen die niet noodzakelijk in ons belang zijn.
Halo-effect
Je hebt misschien nog nooit van deze vooringenomenheid gehoord, maar je hebt een van de effecten ervan gezien - mooie mensen zijn succesvoller.
Het halo-effect is wanneer u uw evaluatie van de specifieke eigenschappen en kenmerken van een persoon opblaast vanwege hoe u zich in het algemeen over die persoon voelt. De mensen die je aardig vindt, worden vaak gezien als slimmer, grappiger, harder werkend en andere positieve eigenschappen.
Wat kost dit u? Als je niet weet dat je iemand hoger evalueert, simpelweg omdat je hem leuk vindt (of gewoon hoe hij eruitziet), kun je beslissingen nemen op basis van sympathie in plaats van op daadwerkelijke bekwaamheid. Dit kan een vergissing zijn als het gaat om het selecteren van adviseurs, zoals een financieel adviseur of advocaat, en het is belangrijk dat u zwaar leunt op kwantitatieve maatregelen in plaats van kwalitatieve.
Achteraf bevooroordeeld
Weet je hoe ze zeggen achteraf is 20/20? Het is ook bevooroordeeld. Hindsight bias is wanneer dingen duidelijker en voorspelbaarder lijken nadat ze zijn gebeurd.
Het gebeurt wanneer je favoriete team de wedstrijd verliest omdat je favoriete team altijd grote wedstrijden verliest (als dat waar was, waarom keek je dan überhaupt?).
Of hoe je de lesstof altijd lijkt te kennen na je hebt de finale gemaakt (duh, je hebt net de vragen op de test gezien).
Wat kost dit u? Dit is minder direct schadelijk dan sommige van de andere vooroordelen, zoals optimisme of overlevingsdrang, maar het heeft wel invloed op je. Het kan ertoe leiden dat u denkt dat u een betere voorspeller van gebeurtenissen bent dan u in werkelijkheid bent, wat kan leiden tot besluitvormingsfouten.
Het kan er ook toe leiden dat u een gevoel van onvermijdelijkheid krijgt ten aanzien van gebeurtenissen die niet onvermijdelijk zijn en voorkomen kunnen worden. Als u een familiegeschiedenis van longkanker heeft, denkt u misschien dat het prima is om te roken omdat u toch longkanker krijgt.
Verkeerde informatie-effect
Het desinformatie-effect is wanneer de manier waarop een vraag wordt geformuleerd, iemands herinnering aan een gebeurtenis beïnvloedt. Dit werd voor het eerst waargenomen door psycholoog Elizabeth Loftus en haar werk over het geheugen.
Ze verloor haar moeder toen ze 14 was, maar herinnerde zich weinig van de gebeurtenis. Op haar 44e verjaardag vertelde een oom haar dat ze het lichaam van haar moeder had ontdekt, wat een golf van levendige herinneringen opriep. Behalve dat haar oom zich vergiste, was het haar tante die het lichaam had ontdekt en al die herinneringen die ze had waren vals. (daarover meer!)
Wat kost dit u? Er is niet zo'n duidelijke lijn tussen dit effect en de impact ervan op uw geld, maar het is nog steeds belangrijk om te begrijpen. Verkeerde informatie gebeurt de hele tijd, soms per ongeluk en soms met opzet. Begrijp dat je geheugen feilbaar (en bevooroordeeld) is, dus zoek altijd naar feiten om je overtuigingen te ondersteunen, hoe sterk ze ook zijn. Het is ook verhelderend om te begrijpen hoe een vraag is geformuleerd en hoe deze uw antwoord kan beïnvloeden.
Optimisme bias
De optimisme-bias is precies wat je denkt dat het is: we zijn te optimistisch over de toekomst. We overschatten positieve gebeurtenissen en onderschatten negatieve. Van alle vooroordelen is dit er een waar ik het meest blij mee ben, want als we niet hoopvol zijn voor de toekomst, waar kunnen we dan wel op hopen? Dus hoewel ik geen enkele vorm van optimisme zou willen ondermijnen, is het belangrijk om het te erkennen, omdat het onze besluitvorming kan beïnvloeden.
Wat kost dit u? Deze manier van denken "alles komt goed" kan resulteren in een beetje zelfgenoegzaamheid wanneer actie vereist is. Als we de neiging hebben om negatieve gebeurtenissen te onderschatten, kunnen we minder sparen voor een noodgeval fonds omdat we het ‘niet nodig hebben’. Is het niet beter om een hoger rendement uit de voorraad te halen? markt?
Als we positieve resultaten overschatten, plannen we mogelijk evenementen die gemakkelijk worden uitgesteld, zoals verhogingen en promoties. We springen in een nieuwe zakelijke onderneming of investeren agressiever dan we zouden moeten hebben. Het vereist dat we veel ijveriger zijn in onze voorspellingen en onze planning.
Overmoedseffect
Het overmoedseffect is waar je te veel vertrouwen hebt in je capaciteiten, je prestaties boven die van anderen rangschikt en overprecisie bij het voorspellen van je prestaties. Dit geldt met name in situaties waarin prestaties subjectief of moeilijk te kwantificeren zijn.
Beantwoord deze vraag om dit in actie te zien: hoe snel kun je een honkbal gooien? Ik heb het voordeel gehad om dit in een wetenschapscentrum te doen en mijn werkelijke werpsnelheid is lager dan ik had geraden. Ik had ergens in de jaren 70 geraden. In werkelijkheid is het in de lagere jaren 60 - nooit top 65 mph.
Wat kost dit u? Overmoed heeft nooit iemand pijn gedaan! 🙂
Recentheidseffect
Het recentheidseffect is wanneer u meer gewicht toekent aan nieuwere informatie dan aan oudere informatie. Ooit gehoord van de uitdrukking "wat heb je de laatste tijd voor me gedaan?" Dat is een luchthartige uitdrukking die bestaat vanwege de recentheidsbias.
Een nog meer doordringende uitdrukking is die van het 'nieuwe normaal'. Het is wanneer u recente gebeurtenissen neemt en ze de basislijn voor de toekomst maakt, in plaats van gegevens te gebruiken die u al tientallen jaren hebt.
Wat kost dit u? Als er de neiging is om meer gewicht toe te kennen aan gebeurtenissen die recentelijk hebben plaatsgevonden, dan moet je extra hard werken om niet in de val te lopen. Er is een massa gegevens beschikbaar voor bijna alles, dus zorg ervoor dat je alles bekijkt en niet alleen wat er de laatste tijd is gebeurd.
Er is een reden waarom roulettetafels een geschiedenis laten zien... het is omdat ze weten dat we vooroordelen hebben.
Overlevingsbias
Survivorship bias is wanneer je tot verkeerde conclusies komt op basis van wat een selectieproces overleeft zonder rekening te houden met de dataset (alleen de overlevenden).
Een van de beroemdste verhalen over vooroordelen over het overleven van de mensheid betreft een statisticus tijdens de Tweede Wereldoorlog. Abraham Wald was een statisticus in de Statistical Research Group en ze probeerden de verliezen van bommenwerpers te verminderen. Ze hadden gegevens van bommenwerpers die terugkeerden van invallen en probeerden die te gebruiken om de ontwerpen aan te passen om een betere bommenwerper te bouwen. Wat Wald zich realiseerde, was dat de gegevens alleen bommenwerpers lieten zien die het overleefden, wat betekent dat de schade die ze opliepen niet genoeg was om het vliegtuig neer te halen. Versterken waar die bommenwerpers werden neergeschoten, zou de overlevingskansen niet verbeteren, in feite zou het tegenovergestelde effectiever zijn.
De gegevens waren bevooroordeeld omdat ze afkomstig waren van overlevende bommenwerpers. Degenen die niet terugkwamen, hebben nooit gemeld waar ze beschadigd waren.
Wat kost dit u? Het is moeilijker om specifieke gevallen aan te wijzen waarin alleen een vooroordeel over het overleven u geld kan kosten, maar een goede een voorbeeld is als je alleen succesverhalen bestudeert, dan zou je een bevooroordeeld beeld kunnen hebben van wat leidt tot succes. Hoe u succesvol definieert, kan ook een vergelijkbare impact hebben.
In het uiterste geval, als je alleen Steve Jobs, Mark Zuckerberg, Bill Gates, Michael Dell, Evan Williams hebt bestudeerd, en Larry Ellison, dan zou je misschien geloven dat het pad om miljardair te worden betekent stoppen met middelbare school. In werkelijkheid kan een vierjarige hbo-opleiding meer dan $ 800.000 aan inkomsten voor het leven betekenen (Federal Reserve Bank van San Francisco, 2014)
Hoe dit werkt in het echte leven
De plek om te zien dat uw vooroordelen en logische fouten tegen u worden gebruikt, is in een restaurant. Die menu's zijn ontworpen om u bepaalde items boven andere te laten bestellen.
Geloof me niet? Lees dit heel kort artikel op Wired over menu-ontwerp en let dan op de volgende keer dat u een restaurant bezoekt.
Natuurlijk - niet alle restaurants doen dit.
In 2017 dineerden we bij Mikael Jonsson's Hedone (Michelin-ster en uitgeroepen tot een van de Top 100 beste restaurants ter wereld, helaas gesloten in juni 2019) en hun menu bestond uit slechts twee keuzes - wil je een degustatiemenu voor £ 95 of het degustatiemenu voor £135? (ga voor de £ 135!) Niet alles heeft te maken met games.
Welke vooroordelen herken je en bestrijdt je vaak?